اگر نیما نبود، سهراب، اخوان و دیگر شاعران نیمایی راه به جایی نمی‌بردند

میلاد عرفان‌پور در گفت‌و‌گو با خبرنگار صداوسیما با اشاره به نقش تاریخی نیما یوشیج در تحول شعر فارسی اظهار کرد: آنچه نیما در شعر پارسی انجام داد، در تاریخ ادبیات ما کم‌سابقه بود. کمتر شاعری را می‌توان یافت که با تسلط بر قالب‌های سنتی، طرحی نو ایجاد کند و بنیان‌گذار جریانی تازه شود.

 

او افزود: نیما توانست این ابداع را به‌ثمر برساند، چون خود به‌خوبی بر شعر کلاسیک فارسی و متون کهن اشراف داشت. بسیاری شاید ندانند که او چندین هزار بیت در قالب‌های سنتی سروده بود و از این رو، در برابر سنت، دست و پا بسته نبود. او به این نتیجه رسید که زیبایی شعر لزوماً در تقارن مصراع‌ها نیست و می‌توان با مصرع‌های کوتاه و بلند نیز زیبایی آفرید؛ همان‌گونه که امواج کوتاه و بلند دریا زیبا هستند.

 

عرفان‌پور ادامه داد: شعر نیمایی بر این اساس بنا شد که با متقارن نبودن هم می‌توان شعر زیبا و امروزی آفرید. ایده نیما برخاسته از شناخت ژرف او از زبان و سنت فارسی بود؛ هرچند ترجمه‌هایی از شعر غرب نیز در آن دوران بی‌تأثیر نبود، اما ریشه اصلی اندیشه نیمایی از ذهن و مطالعات خود او نشأت می‌گرفت.

 

وی درباره دشواری درک شعر نیما گفت: شاید علت اینکه اشعار نیما کمتر از آثار شاعرانی، چون سهراب سپهری، فروغ فرخزاد یا اخوان ثالث خوانده و فهمیده می‌شود، پیچیدگی زبان و تخیل نیما باشد. با این حال، باید پذیرفت که اگر نیما نبود، نه سهراب، نه اخوان و نه دیگر شاعران نیمایی نمی‌توانستند راه به جایی ببرند.

 

عرفان‌پور در پایان تأکید کرد: نیما مبدع شعر نیمایی است، اما لزوماً برترین نیمایی‌ها از آنِ خود او نیستند. برخی شاعران پس از او توانستند با زبانی مردمی‌تر و روان‌تر، در همان قالب، جلوه‌های تازه‌ای از شعر نیمایی را ارائه دهند. با این حال، شعر نیما شعری است پخته، الهام‌بخش و بنیان‌گذاری است که مسیر شعر معاصر فارسی را برای همیشه تغییر داد.