پخش زنده
امروز: -
نان های ارزان دولتی به جای سفره مردم سر از آخور گاوها در می آورد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز چهارمحال و بختیاری، صبح زود پیش از طلوع آفتاب در مسیر نانوایی در حالی که همه جا خلوت است، بهتر میشود از بوی نان تازه لذت ببری، اما نه وقتی که مجبور شوی لحظههای بیشتری را سرپا در صف نانوایی منتظر بمانی.
اتفاقی که مرا کنجکاو کرد تا پیگیر نانهایی شوم که برخی شاطرها خارج از نوبت زیر میز جمع میکنند.
انتظار من اندکی دورتر از نانوایی جواب داد و متوجه حضور چند خودرو شدم که بعد از پایان ساعت پخت، نانها را در داخل صندوق عقب ریختند و بردند.
برایم جالب بود که چرا نانها با این حجم زیاد و به شکل غیربهداشتی و فشرده حمل میشوند، در حالی که با این شرایط دیگر امکان فروش نخواهند داشت.
فردای آن روز با خودرو منتظر حضور نان خرها شدم، تعقیب آنها مرا به دامداریها رساند، بله نانهای ارزان دولتی به جای سفره مردم، به آخور گاوها ریخته میشد.
با اندکی کاوش در مجتمع دامداری به راحتی میشد دید که نانهای تازه همه جا جلوی گاوها و سگها ریخته میشود.
روز دیگر با دوربین و به بهانه پیگیری مشکلات خوراک دام وارد دامداریها شدم، دامدارها حق داشتند، چرا که در انبارهای بزرگ نهادههای دامی، جز هوا چیزی نبود.
دامدارها میگفتند که تولید شیر یا پروار کردن گاوهای اصلاح نژاد شده، برعکس گاوهای بومی که دیگر از چرخه دامداری روستایی و صنعتی حذف شده اند، با علوفه خالی امکان پذیر نیست.
رضایی دامدار شهرکردی میگوید: اکنون نان دولتی حتی از سبوس و علوفه هم ارزانتر است چه برسد به ذرت، سویا و جو.
حیدری دامدار دیگری میگوید: نهادههای دامی آنقدر گران و کمیاب است که برای زنده نگاه داشتن دامها مجبوریم از هر چیزی استفاده کنیم.
رئیس اتحادیه صنعت دامپروری کشور هم میگوید: سالانه دو میلیون تن از گندم کشور وارد غذای حیوانات میشود.
الهیار، ولی زاده میافزاید: ورود نان به آخور دامهای سبک و سنگین در دامداریهای کوچک و روستایی بیشتر است.
آمارها نشان میدهد جمعیت دامهای سبک و سنگین در کشور، اندکی کمتر از جمعیت انسانی ایران است.
با افزایش فروش نفت از سال ۱۳۵۰، اعتباری به نام یارانه نان در ایران تعریف شد که هنوز هم وجود دارد، یارانهای ثروتمندانه برای فقیران.
امسال دولت این یارانه را ۲۲ هزار میلیارد تومان تعیین کرده است، اما هرگز نمیخواسته که این یارانه وارد آخور گاوها شود.
اما فقط گاوها نیستند که یارانه نان را میخورند، افرادی سنگینتر در میدان نبرد نان حضور دارند.
سلاطین نان از مرزهای غربی گرفته تا شمالی و سراسر مرزهای شرقی همه جا هستند.
کارشناس آرد و نان سازمان صمت چهارمحال و بختیاری میگوید: گزارشهایی داریم که آرد و نان یارانهای ایران به عراق، ارمنستان، افغانستان و پاکستان قاچاق میشود.
مختاری این را هم گفته که اختلاف شدید قیمت آرد یارانهای حدود ۳۲ هزار تومانی و قیمت آزاد ۲۰۰ هزار تومانی برای یک کیسه ۴۰ کیلیویی، دلیل اصلی تاراج غله ایران است.
این تاراج به طور قطع چندین برابر بیشتر از تاراج غله ایران توسط انگلیسیها در خلال جنگ جهانی اول است، اما دولتها در این مدت آنقدر گندم تهیه و ذخیره میکنند تا حیاتی ترین غذای کشور، حتی با خرید گندم چهار هزار تومانی و فروش ۶۰۰ تومانی آن به مخاطره نیفتد.
یک منبع آگاه دولتی در ازای فاش نشدن نامش به من گفت: حدود ۵۰ درصد آرد یارانهای کشور از شبکه توزیع خارج میشود.
او همچنین افزود: میدانم که یک کامیون به راحتی میتواند گندم ۶۰۰ تومانی یارانهای را از غله بارگیری کند و بعد از خروج و دور زدن میدان دوباره به غله بازگردد و گندمها را با قیمت خرید تضمینی چهار هزار تومانی بفروشد.
این منبع گفت: گندم و آرد دولتی همانند گوشت قربانی است که هر کسی بتواند تکهای از آن را میکَند و میبَرد.
بازرس اتحادیه تعاون روستایی چهارمحال و بختیاری که توزیع آرد را هم در مناطق روستایی بر عهده دارد، میگوید: حدود ۳۰ درصد آرد یارانهای به شکل نان به دست مردم میرسد که به دلیل کیفیت پایین دور ریز بسیار هم دارد.
آرد یارانهای هرچند برای برخی مرزنشینان و کولبران به ویژه در کردستان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی نان دارد و قوت روزانه آنها را تأمین میکند، اما در سطح بالاتر به صورت عمده از کشور خارج میشود.
فرمانده هنگ مرزی دشت آزادگان در خوزستان که پیش از این ۳۰۰ تن آرد قاچاق را در گذرگاه چذابه کشف و ضبط کرده بود، میگوید: قاچاقچیان آردها را در کیسههای صادراتی جابجا و منتقل میکردند.
به گفته سرهنگ جهانگیر امیری، مأموران هنگ مرزی کیسههای آرد را در سولهای بزرگ کشف کردند.
طباطبائی دادستان اردبیل هم گفته مأموران اداره کل اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه اردبیل هم محموله ۱۱۰ تنی آرد قاچاق را توقیف کردند.
اما اوضاع برای مردم استانهای مرزنشین هم سخت شده است، چرا که صفها در جولان کرونا طولانیتر شده و در این مناطق بیشتر از هشت قرص نان به هر نفر نمیدهند.
مسئولان سازمان صمت زاهدان میگویند مشکلی نیست و سهمیههای آرد نانوایان کم نشده است، اما احمدزاده دادیار حقوق عامه این شهر میگوید اوضاع نان از سامان خارج شده است.
تابان رئیس اتحادیه خبازان زابل در گفتگوی تلفنی به من گفت: درست است که سهمیهها کم نشده است، ولی پاکستان نان کیلویی دو هزار تومانی ایران را کیلویی پنج هزار تومان میخرد.
رئیس سازمان صمت چهارمحال و بختیاری هم میگوید: با این قیمت نان دولتی، هر نانوایی بگوید که آرد نمیفروشد، خلاف واقع گفته است.
رستمی می افزاید: نانوایان اگر آرد را نفروشند، باید نانواییها را تعطیل کنند.
در این اوضاع هیچکس از یارانه نان راضی نیست، نه گندمکار، نه نان خور، نه نانوا و نه دولتمرد، به همین دلیل من یارانه نان را که حدود یک میلیارد دلار است با طرحهای دیگر معادل سازی کردم.
با پول یارانه نان میتوان هر سال یک ورزشگاه در حد ومبلی لندن ساخت و یا با این اعتبار فرودگاه بین المللی امام را در جایی دیگر احداث کرد.
همچنین با پول سه سال یارانه نان میشود خط راه آهن جنوب به شمال را از نو اجرا کرد.
دولت برای حمایت از قشرهای ضعیف میتواند نان نزدیک به ۲۰ میلیون نفر را به قیمت بازار آزاد تأمین کند یا هرسال برای ۱۰۰ هزار خانوار نیازمند، مسکن رایگان با زمین دولتی بسازد.
حتی برای رفع مشکلات زیست محیطی میتوان بودجه ۲۰ سال سازمان محیط زیست را یکجا با این پول پرداخت کرد.
در حالی که نانوایان مناطق پایین شهر میگویند: نان را نسیه میدهند و یا حتی خیلی از مشتریان توان خرید نان ندارند و هر روز نان صلواتی میبرند، به نظر میرسد یارانه نان به دست فقرا هم نمیرسد.
حال سوال اینجاست چه کسی جرأت دست زدن به تنور داغ یارانه نان را دارد؟
در این صورت آیا نان خیلیها آجر نخواهد شد؟
گزارش از ناصر اکبرپور